Lễ hội cướp còn

Lễ hội đền Tam Giang gắn liền với việc phụng thờ thần Thổ Lệnh và vị tướng Trần Nhật Duật đã từng đóng đồn và luyện thủy quân ở Ngã Ba Hạc để đánh quân Nguyên đầu năm 1258. Vì vậy, hàng năm có nhiều kỳ tế lễ và tổ chức các trò chơi dân gian hội đám gắn với sự tích của các vị thần thờ ở đền Tam Giang, tiêu biểu là lễ hội cướp còn (hay còn gọi lễ cầu đinh) và hội thi nấu cơm.

Lễ hội cướp còn được tổ chức vào ngày 3 tháng Giêng Âm lịch (ngày hóa của thần Thổ Lệnh và Thạch Khanh).

Sau Tết Nguyên Đán ngay từ chiều ngày mồng 2 Tết nhân dân làng Bạch Hạc tế nữ quan rồi rước sang đền Tiên Cát cúng tế. Gần sáng ngày mồng 3 tháng Giêng rước kiệu xuống thuyền về đền Bạch Hạc. Khi kiệu về đến đền Tam Giang lại tiếp tục rước kiệu đến nhà ông đăng cai (người được cử làm quả còn) để đón quả còn, rước về đền Tam Giang.Tất cả có 9 quả còn, gồm 1 quả lớn “còn mẹ” và 8 quả nhỏ “còn con”. Toàn bộ 9 quả còn đều được nhồi mùn cưa gỗ thơm, bọc vải lụa vàng hình quả đào, có núm bông và có dải lụa hình ngũ sắc. Chín quả còn mới được đặt lên bàn thờ để làm lễ thay cho chín quả còn cũ vẫn thờ trong năm. Chín quả còn cũ sẽ được đem ra để tổ chức hội cướp còn và được chia làm 3 lần, mỗi lần 3 quả. Có ba chức sắc được cử ra làm lễ tung còn. Người thứ nhất cầm quả còn mẹ và hai quả còn con trịnh trọng lễ thần hoàng, sau đó đọc văn tế còn. Vừa đọc vừa lễ vừa nhứ tung. Trai tráng 4 giáp xếp thành hàng nghiêm chỉnh đón còn. Hết bài tế, chủ tế tung còn, các trai tráng đua nhau tranh cướp. Ai cướp được cả quả hay từng dải còn đều phải ôm trước ngực hoặc giơ cao lên trên đầu và truyền còn cho người cùng giáp. Người được truyền hay người cướp được phải đến trước ngai thờ vái lạy tế tạ thần linh thì mới thiêng, gặp nhiều may mắn. Lần lượt tung đủ ba lần chín quả, những người cướp được còn tiếp tục làm lễ tạ thánh.Trong khi cướp còn, trống chiêng đổ liên hồi, hòa cùng tiếng reo hò của người xem làm cho không khí ngày hội làng tưng bừng, náo nhiệt khắp cả một vùng ngã ba sông.

Với nghi lễ của hội cướp còn, chúng ta có thể hiểu đây là một nghi lễ mang ý nghĩa cầu đinh (cầu con trai, hay cầu giống) cầu cho “Dân khang vật thịnh, đinh tài hưng vượng” và cũng là một hình thức vui chơi hội đám đặc trưng của vùng Đất Tổ Hùng Vương.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *